Gebelikte 20 haftadan daha önce gebeliğin sonlanması yani düşük (abortus) olması, tanı konmuş gebeliklerin %15-20 kadarında görülmektedir. Düşüklerin birçok nedeni olabilir, fakat elimizdeki bilgilere göre en sık görülen düşük nedeni genetik hastalıklardır.
Gebelikte düşük olduğu durumlarda en sık görülen belirtiler şiddetli kasık ağrısı, adet kanaması kadar miktarda olabilen kanama ve bazen parça düşürmektir. Bazı durumlarda bu belirtiler olmadan gebelikte sorun olduğu, örneğin bebeğin kalp atışlarının olmadığı saptanır.
Düşük Nasıl Olur?
Gebeliklerde özellikle ilk üç ay içinde olan düşüklerin nedeni çoğunlukla genetik hastalıklardır. Genetik sorunlar, bebeğin anne karnındaki gelişimi sırasında kendiliğinden oluşabilir veya anne babanın kalıtsal genetik hastalıkları bebeğe geçerek oluşabilir. Bebeklerde genetik hastalık oluşma şansı annenin 35 yaşından, babanın ise 40 yaşından fazla olduğu zamanlarda daha fazladır. Bu genetik hastalıkların en sık görülenleri Down sendromu, Edwards sendromu, Patau sendromu ve Turner sendromu olacaktır. Gebeliklerde daha nadir görülen yüzden fazla sayıda başka genetik hastalık ayrıca düşük nedeni olabilir.
Bebeğin kalp, beyin ve bağırsaklar gibi önemli organlarında oluşan ciddi sakatlıklar, çoğul gebelikler, bebeğin plasentası veya kordonundaki sorunlar da düşük nedeni olabilir. Anne veya babaya ait bazı hastalıklar düşük nedenleri arasında saptanabilir. Annelerin rahmindeki yapı bozuklukları, kan pıhtılaşması bozuklukları (Faktör V Leiden Mutasyonu), tiroid hastalıkları (gebelikte hipotiroidi) düşük nedeni olabilir. Gebelik sırasında hamile kadınlar Toksoplazma (kedi mikronu), Rubella (kızamıkçık), Herpes virüsü, Brusella, Listeria veya Zika virüsü gibi mikroplara bağlı hastalıklar geçirirse bebeklerde sakatlık veya düşük görülebilir.
Gebelik sırasında, ciltteki sivilcelerin tedavisi için yanlışlıkla alınan veya kanser tedavisinde kullanılan ilaçlar da bebeklerde sakatlık ve düşük nedeni olabilir. Anne ve babanın akraba olduğu durumlarda, yani akraba evliliklerinde sakatlık olan bebek ve düşük olma şansı armaktadır. Anne veya babanın fazla sigara kullanması dolaylı nedenlerle gebelikte düşük olma şansını artırabilir. Annenin gebelik sırasında aşırı kahve içmesı, ağır işler veya spor yapması, aşırı korku ve stres yaşaması düşük olmasını kolaylaştırıcı bir neden olabilir.
Düşüklerin Sebebinin Araştırılması
Genel olarak kabul edilen tıbbi görüş kadınlarda bir veya iki düşük olması durumunda alarm durumuna geçmemektir. Yani her kadın düşük yapabilir, hatta bazen kimyasal gebelik durumunda olduğu gibi düşük yaptığının farkında olmayabilir. Bir kadında birbirini takip eden üç veya daha fazla düşük olduysa gelecekte olacak gebeliklerin düşük ile sonuçlanma şansı arttığı için adım adım giderek araştırma yapılmalıdır. Özellikle çok düşük yapan kadınların aşağıda anlatacağımız testler yapılıp, düşüklerin nedeni belli olmadan gebe kalması sakıncalı olabilir.
Günümüzde gebelikler sırasında erken tanı yöntemleri ile genetik hastalıklar açısından erken tanı yöntemleri ile sık görülen genetik hastalıklar belli olmaktadır. Bu genetik hastalıklar yukarıda bahsettiğimiz gibi Down sendromu, Edwards sendromu, Patau sendromu ve Turner sendromu’dur. Bu hastalıkların tanısı için ikili test, üçlü / dörtlü test veya serbest fetal DNA testi ile çok kolaylıkla bu genetik hastalıklar için tarama yapılabilir. Bu genetik hastalıkların kesin tanısı için amniyosentez veya koryonik villus örneklemesi testi yapılmalıdır.
Düşük gerçekleştiyse düşük sonrasında yapılan kürtaj sırasında elde edilen dokular genetik araştırma için laboratuara gönderilebilir. Anneye ait tiroid hastalıkları, kan pıhtılaşma bozuklukları, Toksoplazma ve Brusella gibi ciddi iltihap hastalıklarına özel tahliller ile tanı konabilir. Düşüklerin nedenini anlamak için özellikle akraba evliliklerinde anne babanın taşıyıcı olduğu genetik hastalıklar için testler yapılabilir. Bu anlattığımız testler sonuçlanınca düşük nedeni olabilecek bir hastalık için tanı konulursa bunun tedavisinden sonra gebelik olmasına izin verilebilir.