Gebelikte Guatr için Tanı ve Tedavi – Guatr boyunda bulunan kelebek biçiminde küçük bir organ olan tiroid bezinin aşırı büyümesi durumudur. Büyümüş olan tiroid bezinin hacmi bazen çok fazla olabilir. Bu hastalığın tedavisi altta yatan nedene göre değişik biçimde olabilir.
Gebelikte Guatr Belirtileri
Tiroid bezi salgıladığı hormonlar ile vücudun metabolizma hızını düzenler, guatr olduğunda bazı durumlarda tiroid bezinin çalışması bozulur. Örneğin en sık görülen guatr nedenlerinden biri olan gıdalarda iyot eksikliği halinde hipotiroidi hali görülebilir. Böylece guatr olan bazı gebe kadınlarda hipotiroidi durumuna bağlı belirtiler, yani aşırı kilo almak, halsizlik, soğuk havaya karşı duyarlılık, kabızlık, kas kasılmaları, unutkanlık görülebilir.
Bazı guatr durumlarında tiroid bezi içinde fazla hormon salgılayan dokular ortaya çıkar ve hipertiroidi oluşabilir. Böyle bir durum olan gebe kadınlarda ise hipertiroidi nedeniyle, halsizlik, kalbin hızlı atması, sıcağa karşı dayanıksızlık, kalp atışlarında düzensizlik, sinirlilik, ellerde hafif titreme, uyku bozukluğu, kilo kaybı, şiddetli bulantı ve kusma görülebilir. Hipertiroidi ayrıca gebe kadınlarda yüksek tansiyon (preeklampsi ve eklampsi) ve kalp yetmezliğine neden olabilir.
Boyunda tiroid bezinin büyümesi çok ileri aşamalara geldiği zaman bir kitle etkisi yaratabilir ve buna bağlı öksürük, seste değişiklik, yutmada güçlük veya nefes darlığı yakınmaları olabilir.
Gebelikte Guatr Tanısı
Gebe kadınlarda boyunda tiroid bezine ait bir şişlik görüldüğünde ilgili uzman doktorun elle yaptığı muayene ve ultrason tanı için çok yararlı olacaktır. Guatr saptandığında tiroid hormon tahlilleri ile hipotiroidi veya hipertiroidi durumu araştırılmalıdır. Bazı guatr türlerinde kesin tanı için özel bir iğne ile doku örneği almak (biyopsi) gerekebilir. Guatr tanısı için sıklıkla başvurulan radyoaktif iyot ile yapılan tarama (sintigrafi) yöntemi anne karnındaki bebek için zararlı olduğundan gebelikte yapılması önerilmez.
Gebelikte Guatr Neden Olur?
Gebelikte görülen guatr durumunun en sık nedeni alınan gıdalarda iyot eksikliği olmasıdır. Türkiye’nin tamamında yerleşim bölgelerinde toprakta ve içme suyunda yeterli iyot yoktur. Özellikle Karadeniz bölgesi ve İç Anadolu bölgesinde iyot eksikliği daha fazladır. Bu nedenle yemeklerde iyotlu tuz veya iyot içeren vitamin tabletleri kullanılmalıdır. Yeterli iyot almayan kişilerin bazılarında buna bir tepki olarak tiroid bezi genişleyecektir.
Bazı kadınlarda guatr durumu tiroid bezinin hacmini artıran iyi veya kötü huylu, bir veya daha fazla sayıda görülebilen kitlelere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Graves hastalığı ve Hashimoto tiroiditi denilen bir bağışıklık sistemi hastalıkları da guatr oluşturan durumlardır.
Gebelikte Guatr Tedavisi Nasıl Olur?
Gebelik olduğu durumlarda guatr tedavisinin çok dikkatli biçimde yapılması gereklidir. Öncelikle uygun tanı yöntemleri ile hangi nedenle guatr oluştuğu konusunda kesin tanı konulmalıdır. Hormon tetkikleri sonucunda bir sorun ortaya çıktıysa, uygun hormon tedavisi ile ortaya çıkmış olan guatr düzeltilebilir. Gebelik sırasında guatr için doğrudan cerrahi tedavi son seçenek olarak düşünülmelidir.