Kadınlarda vücut kıllarının yüzde veya karın üst kısmında erkeklere benzer biçimde daha kalın ve siyah renkli olarak görülmesine aşırı kıllanma (hirşutizm) denir. Bu sorun neredeyse her on kadının birinde vardır ve birlikte kısırlık, aşırı kilo alma veya adet düzensizliği görülme olasılığı fazladır.
Kadınların cildinde erkeklere göre daha az sayıda kıl olduğu sanılır. Halbuki kadınların derisinde erkeklere göre daha fazla sayıda kıl kökü vardır. Fakat kadınlarda kılların çoğu “ayva tüyü” denilen ince ve açık renkli olan tipte olduğu için belirgin değildir.
Kadınlarda yaş veya cilt özellikleri nedeniyle kılların kalın veya koyu renkli olması durumu bir hastalık kabul edilemez. Aşırı kıllanma olan kadınlarda erkeklerdeki gibi, dudağın üstünde bıyık veya yanaklarda sakala benzeyen, ayrıca karında orta hatta kalın ve koyu renkli kıllar görülür. Aşırı kıllanma bir hormon bozukluğu nedeniyle ortaya çıkmışsa birlikte ergenlik sivilcesi (akne), erkeğe benzeyen kalın ses veya göğüslerde küçüklük görülebilir.
Aşırı Kıllanma Neden Olur?
Aşırı kıllanmanın birbirinden bağımsız çok sayıda nedeni olabilir. Kadınlarda aşırı kıllanma durumunun en sık görülen nedeni, polikistik over sendromu (PCOS) veya bir kanser yüzünden yumurtalıklardan erkeklik hormonu (testosteron) fazla salgılanmasıdır.
Aşırı kıllanma yapan ve daha az sıklıkla görülen bir başka neden böbrek üstü bezlerinden (adrenal bezler) yüksek miktarda kortizol veya erkeklik hormonu salgılanmasıdır. Bu durum doğuştan (konjenital adrenal hiperplazi) veya sonradan olan böbrek üstü bezi hastalıkları (Cushing Sendromu) nedeniyle ortaya çıkabilir.
Gebelik sırasında, fazla kilosu olan kadınlarda veya bazı ilaçların kullanımı sırasında aşırı kıllanma görülebilir. Bazı durumlarda aşırı kıllanma görülmesinin nedeni kolay tanı konulamayan nadir görülen hastalıklar olabilir. Bu sorunun görüldüğü kadınların % 10 kadarında kesin bir neden saptanamayabilir.
Aşırı Kıllanma Durumunun Tedavisi
Bu hastalığın doğru tedavisi için kıllanma yapan nedenin saptanması önemlidir, neden ortadan kaldırılmazsa yapılan tedavi işe yaramayacaktır. Bu nedenle ilk olarak hormon bozukluğu düzeltilmelidir. Bunun için fazla salgılanan hormonları baskılayacak ilaçlar kullanılır. Eğer hormon bozukluğunun nedeni yumurtalık veya böbrek üstü bezindeki kanser dokuları ise cerrahi tedavi gerekli olabilir.
İlaç tedavisi yanında vücut ağırlığı fazla ise diyet düzenlemesi veya spor ile kilo verilmesi kıllanmayı azaltacaktır. Aşırı kıllanma durumu kadınlarda ciddi psikolojik sorunlara neden olabilir, böyle durumlarda psikolojik destek verilmesi gerekli olabilir.
Kıllanma tedavisi etkin biçimde yapıldıktan sonra ciltteki gereksiz kılların yok edilmesi için epilasyon yapılabilir. Aşırı kıllanma durumunda uygun ve yeterli bir tedavi yapılmadan epilasyon yapılması hastalığın belirtilerini sakladığı için hastalığın tanısını ve tedavisini zorlaştırabilir.