Spinal anestezi, özellikle vücudun aşağı kısmını ilgilendiren ve fazla uzun sürmeyecek ameliyatlar için yapılabilecek bir anestezi türüdür. Bu anestezi türünde anestezi uzmanı tarafından belkemiğindeki bir boşluktan bir iğne ile ilaç uygulanır ve ağrı duyusunu taşıyan sinirlerin çalışması engellenir.
Spinal anestezi ile bir süre boyunca vücutta karnın alt kısmında ve bacaklarda kaslarda ve ağrı taşıyan sinirler felç olur. Böylece spinal anestezi yapılınca ameliyat sırasında ağrı duyusu olmaz. Bunun yanında spinal anestezi, eskiden beri yapılan genel anestezi gibi beynin, solunum sisteminin ve bağırsakların çalışmasını etkilemez. Bu yüzden spinal anestezi ile ameliyat olan hastaların daha sonrasında normal gıdalara ve yürümeye başlaması daha kolay olur.
Spinal anesteziye benzer biçimde yapılan epidural anestezi sırasında verilen uyuşturucu ilacın etkisi daha kısa sürede geçer, bu yüzden belkemiğindeki iğne yerinde sabitlenir. Böylece bir hemşire veya hasta anestezi etkisi geçtikçe yeniden ilaç yapabilir. Uzun sürmeyecek, sezaryen gibi ameliyatlarda hem etkisi daha uzun süreli olan hem de yapılması daha kolay olan spinal anestezi tercih edilir. Günümüzde bütün dünyada sezaryenlerin neredeyse tamamı spinal anestezi ile yapılmaktadır.
Spinal Anestezi İçin Ameliyat Öncesi Hazırlık
Eğer ameliyatın spinal anestezi ile yapılmasına yeteri kadar erken bir zamanda karar verildiyse kullandığınız ilaçları ve vitaminleri doktorunuza danışmalısınız. Spinal anestezi yapılırken kanama olması tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Özellikle kan pıhtılaşmasını azaltan ilaçlar, yani cilt altı iğneleri ve Aspirin ameliyattan uygun bir süre önce bırakılmalıdır. Ayrıca balık yağı kapsülleri, vitamin C ve E içeren ilaçlar kullanılması ve sarmısak tüketmek kan pıhtılaşmasıyla ilgili hücrelerin çalışmasını bozduğu için bırakılmalıdır.
Spinal Anestezi Nasıl Yapılır?
Spinal anestezi için hasta ameliyat masasında yatarak veya oturarak sırtını kamburlaştırır, lokal anestezi sonrasında ince bir iğne ile anestezi uzmanı belkemiğinde kemiklerin arasından sinirlerin geçtiği boşluğa ilaç verir. Bu işlemden sonra iğne çıkarılır, hastanın sırtına bandaj yapıştırılır ve ameliyat pozisyonuna alınır. Bundan sonra kısa sürede hasta bacaklarını hareket ettirmediğini hisseder, böylece anestezinin etkisi başlamış olur.
Spinal anestezi sırasında bir hasta belinden aşağı düzeylerde ağrı duyusu hissetmez. Fakat hasta konuşmaları duyabilir, konuşabilir hatta sezaryen olduysa bebeğini görebilir. Spinal anestezi sırasında ameliyat anında hasta dokunma duyusunu hissedebilir fakat ağrı duyusu olmayacaktır. Bunun nedeni bu iki duyunun farklı sinirlerle taşınmasıdır. Ameliyat boyunca spinal anestezinin etkisi devam eder, hasta ağrı hissi duymaz.
Bazen hastalar ameliyat esnasında heyecanlanabilir, hatta panik yapabilir. Böyle durumlarda hastaya damar yoluyla sakinleştirici bir ilaç verilebilir. Hasta sezaryen oluyorsa sakinleştirici ilaç verilmesi için bebeğin anne karnından çıkması beklenmelidir. Hasta sakinleştirici ilacın etkisiyle uykuya dalar fakat bu uyku genel anestezide olduğu kadar derin değildir ve fazla yan etki yaratmaz.
Ameliyattan Sonra
Ameliyat bittikten sonra hastanın ayaklarındaki uyuşukluk yaklaşık 4 saat kadar devam eder. Bu durum aslında olumlu bir etki yaratır, hastanın ameliyat sonrasında ameliyat yerine ait ağrıyı fazla hissetmemesini sağlar. Hastanın spinal anestezi sırasında bilinci kapanmadığı için yatağında da konuşabilir, hatta bebeğiyle ilgilenebilir.
Spinal anestezinin etkisinin geçtiği hastanın bacaklarını oynatmayı başarmasıyla anlaşılabilir. Bundan sonra hasta yardımla ayağa kalkabilir, hatta idrar sondası yoksa tuvalete gidebilir. Ameliyat yerindeki ağrı ise anestezinin etkisinin geçmesi yüzünden biraz belirgin olmaya başlasa da kolayca baş edilebilecek seviyeye düşmüştür. Spinal anesteziden sonra, gebel anesteziden farklı olarak, hastalar daha kısa sürede normal yaşantılarına başlayabilirler.
Spinal anestezi sayesinde hastaların ameliyat sonrası izlemi de çok kolaylaşır. Hastaya ameliyattan sonra çok beklemeden özellikle sıvı gıdalar alması istenir, bunlar hastanın baş ağrısını çok azaltacaktır. Spinal anestezi sonrası olan baş ağrılarına, hastanın birkaç fincan kahve veya çay içmesi iyi gelebilir. Kahve ve çayın içindeki kafein anestezi ilaçlarının etkisini azaltarak yararlı olacaktır. Baş ağrısının tedaviye fazla yanıt vermediği durumlarda anestezi doktorları belkemiğine hastanın kendi kanından küçük bir miktar vererek sorunu çözebilir.
Bazı hastalarda spinal anestezi sonrasında boyunda, yüzde veya bütün vücutta aşırı kaşınma olabilir. Bu kaşıntının tedavisinde alerji ilaçları kullanılır. Bazı durumlarda da sırt ağrısı, tansiyon düşüklüğü ve baş dönmesi fazla olabilir, bu sorunlar da uygun tedavi ile çabuk düzelecektir.
Spinal Anestezi Felç Yapar mı?
Spinal anestezi yapıldığı bölgede sadece boşluk olduğu ve ince sinirler geçtiği için iğnenin yarattığı bir zedelenme ile vücudun alt kısmında kalıcı bir felç olması olanaklı değildir. Çok nadir olarak iğnenin zedelediği bir kılcal damar, özellikle kan pıhtılaşmasını engelleyen ilaç kullanan hastalarda, kanamaya neden olarak sinirlerde baskı yaratabilir. Bu durum spinal anestezinin bacaklarda yarattığı felç durumunun beklenenden daha uzun süreli olması ile anlaşılır. Böyle bir durumda belkemiğindeki kanama iğne ile boşaltılırsa sorun çözülecektir.