İkiz Bebekler Nasıl Oluşur? – Bazı gebeliklerde anne karnında bir bebek değil iki veya üç (hatta daha fazla) bebek olabilir. İkiz veya üçüz bebekler hepimize çok sevimli görünür ama annelerin ve bebeklerin sağlığı için ne diyebiliriz?
Dünyada kendiliğinden olan ikiz doğumlar her 80 doğumda bir, üçüz doğumlar ise her 8000 doğumda bir görülür. Çoğul gebelik doğum oranları kıtalara ve ülkelere göre çok değişkenlik gösterir. Ayrıca bazı ailelerde çoğul gebelik görülme olasılığı fazladır. Çoğul gebelikler görülme sıklığı hem Türkiye’de hem de dünyada giderek artıyor. Bunun iki nedeni vardır, kadınlarda evlenme ve gebelik yaşının artması ve tüp bebek tedavileri ile doğum sayısının artması.
Tek veya Çift Yumurta İkizleri
İkiz gebelikler öncelikle tek yumurta veya çift yumurta ikizi olarak ikiye ayrılırlar. Tek yumurta ikizleri cinsiyet, dış görünüş ve biyolojik özellikleri birbirinine çok benzeyen bebeklerdir. Çift yumurta ikizleri ise cinsiyet veya dış görünüş olarak benzer değildir. Çift yumurta ikizi annede aynı yumurtlama gününde iki yumurta çıkması sonucu oluşur. İleri yaşlarda kadınlarda hormonların etkisi ile aynı anda iki yumurtlama daha sıklıkla görülür, bu yüzden ileri yaşlardaki kadınların gebeliklerinde ikiz olma şansı daha fazladır.
İkiz Gebelik Nasıl Oluşur?
Çoğul gebeliklerin ortaya çıkması süreci gebelik rahim içinde yerleşmesinden önceki dönemlerde yani kadınlarda yumurtlama olmasıyla başlar. Yumurtlama sonrasında ortaya çıkan yumurta sperm ile karşılaşırsa döllenme oluşabilir. Çoğul gebelikler bu ilk döllenme sırasında veya döllenme sonrası dönemdeki normalden farklı hücre bölünmeleri sonrasında oluşur. Bu dönemde değişik senaryolar ile çoğul gebelikler ortaya çıkabilir.
Yumurta döllendikten sonra bölünerek hücreler oluşmaya başlar. Bu dönemde normalden farklı olarak oluşan bölünmeler çoğul gebeliklerin oluşmasını sağlar. Bu dönemin ilk günlerinde ortaya çıkan ikiz bebekler daha sıklıkla çift yumurta ikizi olarak görülür. Bu dönemin devamında ortaya çıkan çoğul gebelikler ise büyük olasılıkla tek yumurta ikizlerini oluşturur.
Tek yumurta ikizlerinde gebelik sırasında çoğunlukla tek su kesesi ve plasenta bulunur. Çift yumurta ikizlerinde ise çoğunlukla farklı su kesesi ve plasenta vardır. Döllenme ve hücre bölünmelerinin başlamasından itibaren 13. günden sonraki dönemde oluşan ikizler yapışık ikizler (Siyam ikizleri) olabilir fakat bu çok nadir görülen bir durumdur.
Çoğul Gebelikte Takip
Çoğul gebeliklerde ortaya çıkan bazı sorunlar yüzünden gebeliği takip eden doktor ve aile çok dikkatli olmalıdır. Sık aralıklarla ultrason ve gerekli diğer incelemeler yaparak gebelikte sorunlar için erken tanı konmaya çalışılır. Bir sorun olduğu zaman buna yönelik tedavi ile annenin ve bebeklerin sağlığının bozulması engellenmeye çalışılır.
Çoğul gebeliklerde gebelikle ilgili bazı sorunlar daha sıklıkla ortaya çıkabilir. Örneğin gebeliğe bağlı bulantı, yüksek tansiyon, düşük olması veya erken doğum tehditi, bebeklerde gelişme geriliği görülebilir. İkiz gebeliklerde dikkat edilmesi gereken önemli sorunlardan bir diğeri bebeklerden birinin diğerine göre belirgin olarak gelişmesinin geri kalmasıdır. Çok nadir olarak görülse de bazı çoğul gebeliklerde bebeklerden biri veya hepsi anne karnında yaşamını kaybedebilir.
Çoğul Gebeliklerde Doğum
Çoğul gebeliklerde doğum çok nadiren beklendiği tarihte olacaktır. Doğum tarihi yakınlaştıkça bebeklerin büyümesi ile anne yalancı doğum sancılarını daha sık hissetmeye başlar. Anne adayı için gebeliğin özellikle yedinci ayında sancılar çok artabilir. Bu yüzden ikiz gebeliklerde çoğunlukla 36 haftalık, üçüz gebeliklerde ise 32 haftalık gebelik sırasında doğum planlanabilir. Çoğul gebeliklerde bebeklerin duruş şekli normal vajinal doğuma uygun olmayacağı ve normal vajinal doğum sırasında ortaya çıkabilecek sorunlardan kaçınmak için çoğu zaman sezaryen doğum tercih edilir.