Epidural anestezi, vücudun alt kısımlarında ağrı duyusunun belirli bir süreyle azaltılması amacıyla bel kemiğindeki özel bir bölgeye iğne ile ilaç uygulanarak ilgili sinirlerin uyuşturulması işlemidir. Bu anestezi biçimi ile ameliyat veya doğum sonrası dönemde sorunlar çok azalmaktadır.
Epidural anestezi sadece ameliyatlar veya normal doğum anında değil ağrıların azaltılması gereken bir çok durumda kullanılabilir. Örneğin kalp ve akciğer ameliyatlarından sonra veya şiddetli ağrısı olan kanser hastalarında işe yarayabilir. Bu yöntem ile ağrıların azalması gereksinimi çok olan hastalarda az dozda ilaç kullanımı ile maksimum düzeyde etki elde edilebilir. Bu anestezi yönteminin bazı uygulamaları sırasında vücudun aşağı kısımlarında kaslarda geçici felç oluşur. Bu yöntem ile ağrıyı ileten sinirlerin çalışması durdurulur, hasta ağrı hissetmeyecektir ama bu uyuşmuş yerlerde dokunma hissi devam edecektir.
Epidural Anestezi ile Doğum
Epidural anestezi günümüzde en sıklıkla normal (vajinal) doğumlarda kullanılır ve halk arasında “prenses doğum” ismi takılmıştır. Erken dönemde epidural anestezi yapılması doğumun gecikmesine neden olabilir. Epidural anestezi yapılabilmesi için doğum eyleminin biraz ilerlemesi gereklidir. Bu nedenle epidural anestezi ile doğum yapmak hiç doğum sancısı olmayacak anlamına gelmez. Fakat asıl şiddetli doğum sancıları doğumun ilerleyen evrelerinde olacağı için epidural anestezi gebe kadın açısında doğumun çoğunlukla ağrısız olmasını sağlamış olur. Epidural anestezi yöntemi ile doğum korkusu olan kadınlarda doğumun daha sorunsuz olması sağlanabilir.
Epidural anestezi, doğum sırasında anne adayı tarafından hissedilen sancıları çok azaltırken, rahimdeki kasılmaları etkilemez, böylece doğum beklenen biçimde devam eder. Doğum yapacak kadının belinden ilaç verilen iğne sabitleştirilir ve doğum bitinceye kadar buradan ilaç verilmeye devam edilir. Bu yöntemde çoğunlukla ilaç verilmesi hastaya sorularak veya hastanın eline ilaç verme işini yapan bir düğme verilerek devam edilebilir. Böylece ilacın dozunun az gelmesi veya gereksiz yere yüksek doz ilaç kullanma durumları engellenmiş olur.
Epidural Anesteziye Bağlı Sorunlar
Hastalarda ameliyat sırasında ve sonrasında sıklıkla tansiyon düşüklüğü, solunumda yavaşlama, aşırı kaşıntı ve idrar sondası takılı değilse idrar yapmada zorluk görülebilir. Çok nadir olarak özellikle yaşlı hastalarda ameliyat sırasında kalp krizi veya uzun süren ameliyatlarda yatak yarası görülebilir. Bu sorunlar uygun tedavi ile kalıcı bir sekel bırakmadan çözülecektir.
Epidural anestezi sonrası yaklaşık olarak yüz hastadan birinde görülen baş ağrısı bazen şiddetli olabilir ve basit ağrı kesiciler ile kolay geçmeyebilir. Bu durumdaki hastaların uzun süre yatak istirahati yapması, bol sıvı alması ve çay, kahve içmesi baş ağrısını azaltacaktır. Çay veya kahve içinde bulunan kafein anestezi ilaçlarının uyuşturucu etkisini azaltarak etki gösterir. Baş ağrısı genel olarak epidural anesteziden 5-6 gün sonra tamamen geçecektir.
Epidural anestezi, spinal anestezi yapılan hastalarda olduğu gibi belden ilaç yapılması gerektiği için hastalardaki kan pıhtılaşma bozukluklarına dikkat edilmelidir. Epidural anestezi uygulacak hastaların uygun bir zaman öncesinde kan pıhtılaşmasını bozacak ilaçlarını veya vitaminlerini bırakması gereklidir. Bu vitaminler özellikle gebelerin çok kullandığı Vitamin C ve E tabletleri ve balık yağı kapsülleridir. Ayrıca ameliyat öncesinde yemeklerde fazla sarmısak yenmesi veya sarmısak tabletleri alınması önerilmez.
Kan pıhtılaşmasında bozukluk olan kişilerde epidural anestezi yapılması nadir olarak bel kemiği içindeki boşluklarda kan birikmesi ve kaslardaki felcin daha uzun süre devam etmesine neden olacaktır. Epidural anestezi ile kan pıhtısı oluştuğu anlaşılırsa anestezi uzmanının yaptığı uygun tedavi ve girişimler ile kalıcı bir hasar olmadan sorun çözülecektir.
Epidural anestezi kesinlikle sinir sisteminde kalıcı bir zedelenmeye veya felçlere neden olmaz. Bu yöntem ile yukarıda gördüğünüz gibi bazı sağlık sorunları ortaya çıkabilir fakat bunlar nadir görülür ve çözümleri oldukça kolaydır. Bu nedenle bütün dünyada ameliyatlar veya doğumlarda spinal anestezi ve epidural anestezi yöntemleri giderek daha yaygın olarak kullanılmaktadır.
Epidural anestezi ile genellikle dolaşım, solunum sistemi ve bağırsaklar etkilenmeyeceği için ameliyat veya doğum sonrasında hastaların iyileşmesi de genel anestezi uygulanmasına göre daha sorunsuz olacaktır. Hastalar anestezi etkisinin geçmesinden sonra çoğu zaman normal gıda almaya ve yürümeye başlayabilirler.