Epizyotomi (dikişli doğum) normal doğum sırasında annenin vajina girişinin genişletilmesi amacıyla yapılan kesidir. Epizyotomi yapılmasıyla bebeğin başının ve vücudunun daha kolay çıkması ve annenin vücudunda doğum nedeniyle zarar oluşmaması sağlanır.
Doğumda Epizyotomi Gerekli Mi?
Bebeğin başının çıkması sürecinin normal doğum (vajinal doğum) sırasında kısa sürmesi ve kolay olması çok önemlidir. Bu dönemin uzun sürmesi bebeğin kan dolaşımının bozulmasına neden olabilir. Bunun yanında bebeğin zorlanarak çıkarılması vücudunda kemik kırılmaları veya sinir zedelenmelerine neden olabilir. Zor bir doğumda annenin vajina girişi yırtılabilir hatta bu yırtıklar makat bölgesine ve iç organlara kadar uzanabilir. Halk arasında “dikişli doğum” da denilen epizyotomi yapılması bu sorunların olmasını büyük oranda engelleyecektir.
Epizyotomi Nasıl Yapılır?
(Büyütmek için tıklayın)
Epizyotomi doğum sırasında bebeğin başının tam çıkma anında özel bir cerrahi makas ile deri ve vajinanın bir kısmının orta hatta veya çoğunlukla sağa doğru kesilmesi ile yapılır. Bu kesi sırasında annenin ağrı duymaması için aynı bölgeye uygun biçimde lokal anestezi yani bölgesel uyuşturma yapılır. Epizyotomi yapıldıktan hemen sonra bebek doğar.
Bebeğin doğumu ve plasentanın alınması işlemi sonrasında fazla beklemeden epizyotomi kesisi onarılır. Bu onarım işleminden önce gerekirse yeniden lokal anestezi uygulanır. Epizyotomi onarımı sırasında kendiliğinden eriyebilen dikişler kullanılır, bu nedenle sonradan dikiş alma işlemi gerekmez. Onarım sonrasında vajina girişinin dış görünüşü tekrar doğumdan önceki eski haline getirilmiş olur.
Epizyotomi Bakımı
Doğum sonrası epizyotomi dikişlerinin çabuk iyileşmesi için temiz ve kuru kalması çok önemlidir. Bunun için hasta bezi ve ped sık değiştirilmeli, uzun süre oturmak ve bacakları bitişik tutmaktan kaçınılmalıdır. Özellikle tuvaletten sonra dikişlerin olduğu bölgeyi sabunlu suyla yıkayıp, istenirse saç kurutma makinesi uzaktan tutularak kurutmak iyileşmeyi hızlandıracaktır. Eğer ilgili doktor önerdiyse dışarıdaki cilde pamuk ile mikrop öldürücü solüsyon, örneğin Batikon, sürülmesi gelecekte sorun çıkmasını engelleyecektir.
Epizyotominin Yarattığı Sorunlar
Normal koşullarda epizyotomi çok kanlanan bir bölgeye yapıldığı için çabucak iyileşir, hatta izi bile zor görünür hale gelir. Doğum sonrasında epizyotomi iyileşmesi döneminde en sık görülen sorunlar ağrı olması ve yara yeri iltihaplarıdır. Ağrının azalması için gebelikte kullanılan ağrı kesici ilaçlar etkili biçimde kullanılabilir.
Epizyotomi yakınında vajina ve makat bölgesi olduğu için, zararlı mikropların etkisiyle yara yeri iltihabı gelişebilir. Böyle bir durum gelişirse tedavi için düzenli pansuman yapılması gereklidir ve uygun antibiyotikler kullanılabilir.
İltihap nedeniyle dikişler açıldıysa yeniden dikiş yapmak çoğunlukla işe yaramayacaktır. Böyle bir durumda pansuman ile yara yerinin kapanması beklenmelidir. İltihap nedeniyle yapılan tedaviler biraz uzun sürse de genellikle yara yeri kapanacaktır.
Epizyotomi onarımı sorunlu olursa veya yaranın iyileşmesi istenildiği gibi olmazsa nadir olarak geç dönemde vajna içinde darlıklara ve cinsel ilişkide zorluğa neden olabilir. Bu sorunun çözümü için bazen vajina içinde yapılan özel bir ameliyat gerekli olabilir.